Hyponomes
نقبها (Mines or Hyponomes)
نقبها (Mines or Hyponomes) كانالهايي هستند كه توسط لاروهاي حشرات در داخل بافتهاي گياهي ايجاد ميشوند. اين دالانها هم از نظر تغذيهاي و هم از نظر تامين پناهگاه براي لاروها، اهميت دارند. غذاي لاروها لايهي نازكي از بافت گياهي است كه بين دو لايهي مجاور هم قرار دارد و لاروها براي استفاده از مواد غذايي، با حفاري و ايجاد تونل، به داخل آن وارد ميشوند. به طور معمول، حفرههاي نقبها در داخل لايهي پارانشيمي برگها ايجاد ميشوند اما ممكن است در داخل بافتهاي پارانشيمي اندامهاي ديگري مانند گلها، ميوهها، ساقهها، يا ريشهها نيز ديده شوند. نقبها توسط لاروهاي حشراتي ايجاد ميشوند كه درونگياهخوار (Endophytophagous) هستند و بنابراين، ميتوان آنها را انگلهاي داخلي گياهان به حساب آورد. طبق نظر Needham و همكاران (1928)، لاروهاي نقبزن جزو كوچكترين جانوران گياهخوار ميباشند. تنها لاروهاي چهار راسته از حشرات نقب توليد ميكنند و در بين آنها، بالپولكداران و دوبالان بيشترين گونهها را شامل ميشوند در حالي كه بالغشاييان و سختبالپوشان به عنوان حشرات ايجاد كنندهي نقب، اغلب كمتر شناخته شده هستند. تقريبا 10000 گونه از حشرات توليدكننده ي نقب شناسايي شدهاند. طبق مدارك موجود، رفتار توليد نقب حداقل از اوايل دوران كرتاسه شروع شده است. نقبزنها در محصولات اقتصادي مهمي مانند برنج، گوجهفرنگي، مارچوبه، اسفناج، قهوه، سيب، هلو، مركبات، سبزيجات، گندم، زغال اخته، آزاليا، داوودي، نيلوفر پيچ، زبان در قفا، و غيره نقب ايجاد ميكنند. مزاياي تغذيه در داخل نقب عبارت است از: 1- شانس كمتر آلوده شدن لاروها به عوامل بيماريزا؛ 2- ايجاد يك ريززيستگاه (Microenvironment) كه به دليل تبخير پايين، لاروها را در برابر خشك شدن بدن محافظت ميكند؛ 3- محافظت از لاروها در برابر اثرات مستقيم و غيرمستقيم اشعهي UV توسط لايههاي اپيدرم برگ؛ 4- دور شدن از دفاعهاي گياهي كه منجر به كارايي بيشتر تغذيه ميشود. معايب تغذيه در داخل يك نقب نيز عبارتند از: 1- تحرك كمتر كه در اثر فعاليت پارازيتوئيدها منجر به افزايش مرگ و مير ميگردد، 2- مرگ و مير بالاتر در نتيجهي ريزش قبل از موعد برگها؛ 3- ميانگين اندازهي بدن كوچكتر و باروري كمتر ميشود.
ايجاد نقب در برگها مطمئنا روش با ارزشي در تغذيه از شاخ و برگ گياهان ميباشد و در برخي از مواقع خاص، موفقيتآميزترين روش تغذيه از برگها به شمار ميرود. با وجود اين، اندك بودن تعداد گونههاي نقبزن در مقايسه با گروههاي خويشاوند برونتغذيهگر (External feeders) نشان ميدهد كه تكامل ايجاد نقب در برگها، مزيت مهمي به دنبال نداشته است. شايد بتوان گفت كه تكامل برگخواري و تكامل توانايي تغذيه از سطوح خارجي برگها به جاي تغذيه در محيطهاي مسدود و محصوري مانند نقبها و گالها، فوايد بيشتري داشته و منجر به بروز انواع سازگاريها در حشرات گرديده است.
Baliosus nervosus سختبالپوشي است كه در بلوط Quercus alba نقب ايجاد ميكند.